ภาวะเงินเฟ้อ (Inflation)
ภาวะเงินเฟ้อ (Inflation) เป็นภาวะที่ระดับราคาสินค้าและบริการมีการปรับตัวสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง มักเกิดจากต้นทุนการผลิตปรับตัวสูงขึ้น หรืออุปสงค์ปรับตัวเพิ่มขึ้น เมื่อความต้องการซื้อมีมากกว่าความต้องการขาย ราคาสินค้าและบริการจึงปรับตัวสูงขึ้น ส่งผลให้เงินจำนวนเท่าเดิมสามารถซื้อสินค้าและบริการได้น้อยลง อาจกล่าวได้ว่าภาวะเงินเฟ้อเป็นการสะท้อนอำนาจการซื้อที่ลดลงต่อหนึ่งหน่วยเงินตรา
ผลเชิงบวก :: ภาวะเงินเฟ้อจะสร้างแรงจูงใจให้ใช้จ่ายและลงทุน เนื่องจากภาวะเงินเฟ้อจะส่งผลให้เงินที่เก็บไว้มีมูลค่าน้อยลงเรื่อยๆ การเพิ่มการใช้และลงทุนถือเป็นประโยชน์ต่อระบบเศรษฐกิจ รวมทั้งลดอัตราการว่างงานบางส่วนในระบบเศรษฐกิจได้ด้วย
ผลเชิงลบ :: เป็นการเพิ่มต้นทุนค่าเสียโอกาสในการไม่ใช้เงินและอาจเกิดการเหตุการที่ผู้บริโภคกักตุนสินค้า เนื่องจากคาดว่าราคาจะเพิ่มขึ้นในอนาคต ซึ่งการกักตุนสินค้าจะยิ่งส่งผลซ้ำร้ายเนื่องจากจะทำให้ระดับราคาสินค้าปรับตัวขึ้นไปอีกจากการที่ผู้บริโภคกักตุนสินค้า
ภาวะเงินฝืด (Deflation)
ภาวะเงินฝืด (Deflation) เป็นภาวะที่ระดับราคาสินค้าและบริการมีการปรับตัวลดลงอย่างต่อเนื่อง มักเกิดจากการหดตัวของอุปสงค์ หรือการเพิ่มขึ้นของอุปทาน เมื่อความต้องการขายมีมากกว่าความต้องการซื้อ ราคาสินค้าและบริการจึงปรับตัวลดลง ส่งผลให้เงินจำนวนเท่าเดิมสามารถซื้อสินค้าและบริการมากขึ้น อาจกล่าวได้ว่าภาวะเงินฝืดเป็นการสะท้อนอำนาจการซื้อที่เพิ่มขึ้นต่อหนึ่งหน่วยเงินตรา
ผลเชิงบวก :: ภาวะเงินเฟ้อส่งผลให้ผู้มีรายได้ประจำสามารถซื้อสินค้าและบริการได้มากขึ้น เนื่องจากสินค้าและบริการมีราคาต่ำลง และประชาชนมีแนวโน้มที่จะเก็บออมเพื่อใช้จ่ายในอนาคต
ผลเชิงลบ :: ผู้บริโภคมีจะแนวโน้มเก็บออมมากกว่าการใช้จ่าย หากเกิดภาวะเงินฝืดนานๆจะส่งผลให้ผู้ประกอบการขายสินค้าได้น้อยลง ซึ่งหากเกิดภาวะเงินฝืดในระบบสูงเป็นเวลานานๆ อาจะกระทบกับภาคการผลิตของประเทศในระยะยาวได้
นักเศรษฐศาสตร์มองว่าภาวะเงินเฟ้ออ่อนๆในระบบจะเป็นปัจจัยที่ช่วยผลักดันเศรษฐกิจให้เติบโตได้ดีที่สุดซึ่งธนาคารกลางและกระทรวงการคลังจะหารือกันเพื่อใช้เครื่องมือทางการเงินต่างๆ เช่น การปรับอัตราดอกเบี้ย ปริมาณการใช้จ่ายภาครัฐ และการควบคุมปริมาณเงินในระบบเศรษฐกิจ เพื่อเพิ่มโอกาสรวมทั้งลดความเสี่ยงในการบรรลุเป้าหมายทางการเงินและการเติบโตของเศรษฐกิจที่ดีในระยะยาว
ทองคำนั้นถือเป็นสินทรัพย์ประเภทหนึ่ง ซึ่งราคามีการปรับขึ้นหรือลงเช่นเดียวกับราคาสินค้าและบริการ จากที่กล่าวไปแล้วว่าช่วงที่เกิดภาวะเงินเฟ้อจะส่งผลให้ระดับสินค้าและบริการปรับตัวสูงขึ้น และช่วงที่เกิดภาวะเงินฝืดจะส่งผลให้ระดับสินค้าและบริการปรับตัวลดลงซึ่งนั่นรวมถึงราคาทองคำด้วย จึงสรุปได้ว่าราคาทองคำกับทิศทางเงินเฟ้อมีความสัมพันธ์ในทิศทางเดียวกัน และราคาทองคำกับทิศทางเงินฝืดมีทิศทางตรงข้ามกัน
